Bu mevzuda yapacağınız araştırma sonucunda yaşadığınız bina sarsıntıya sağlamsa içiniz rahat bir halde meskeninizde ömrünüzü sürdürebilirsiniz. Şayet binanızın zelzeleye güçlü olmadığını tespit ederseniz taşınmayı yahut binanın güçlendirilmesi uygulamalarını tercih edebilirsiniz.
Depreme sağlam konut nasıl olur sorusunun yanıtı için araştırma içerisinde olabilirsiniz. Rahat ve huzurlu bir ömür sürmemiz için içerisinde yaşadığımız binanın sarsıntıya sağlam olup olmadığını öğrenmek isteriz. Zelzele konusunda acı deneyimlerin yaşandığı ülkemizde vatandaşlar daha fazla can ve mal kaybı yaşamak istemez.
Hayatın büyük bir kısmının geçirildiği konutların sarsıntı konusunda risk kümesinde olması durumunda mümkün afet durumları hasar yahut kayıplarla sonuçlanabilir. “Evimizin sarsıntıya sağlam olduğunu nasıl anlarız?” sorusunun yanıtı sıkça araştırılmaktadır. Sarsıntıya sağlam konutların birtakım özellikleri bulunmaktadır. Bu özelliklere sahip olmayan meskenlerde risk oluşabilir. Dilerseniz belediye, Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlükleri, kaymakamlık yahut özel şirketler tarafından meskeniniz sarsıntıya dayanıklımı sorgulama testi yaptırabilirsiniz.
Depreme Güçlü Konutların Temel Özellikleri
“Evimin zelzeleye sağlam olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?” diye merak ediyorsanız sarsıntı dayanıklılık testi yaptırmanız önerilir. En kesin sonuç bu test sonucunda çıkan rapora nazaran kıymetlendirilebilir. Birtakım binalarda güçlendirme uygulaması ile dayanıklılık sağlanabilir. Lakin kimi binaların sarsıntıya sağlam olmadığı ve makul bir yaşı geçtiği tespit edilirse yıkım kararı çıkabilir.
“Depreme sağlam konut nasıl anlaşılır?” sorusunun birinci yanıtı bina yaşıdır. Binanızın hangi zelzele yönetmeliğine nazaran yapıldığını binanın kaç yılında yapıldığına nazaran anlayabilirsiniz. Yeni yönetmelik doğrultusunda yapılan binalar başkalarına nazaran daha sağlam olur. 1999 Marmara sarsıntısı sonrasında çıkan yasaya uygun yapılan binalar eski binalara oranla zelzeleye karşı çok daha dayanıklılık gösterir.
Binanın yer durumu ise sarsıntıya sağlam olup olmadığını gösteren öbür bir ögedir. Sarsıntıya sağlam konut özellikleri başında binanın sert yere oturmuş olması gelir. Dere yatağı, doldurulmuş tabanlar sarsıntıya karşı savunmasızdır. Oturduğunuz binanın altında yeraltı suyu olup olmadığını öğrenmenizde yarar vardır. Bu sular temelden çekilip dışarı atılsa bile tabanda suyun tekrar birikmesi kelam konusu olabilir.
Depreme Sağlam Mesken Nasıl Olmalı?
Depreme sağlam bina nasıl olmalı konusunda kimi en önemli özellikler sayılabilir. Proje kademesi binanın sağlamlığının en değerli adımlarındandır. İşinde profesyonel olan mimarlık ofisleri ve inşaat firmaları tarafından yapılan binalarda zelzelede hasar riski minimize edilir. Mimar ve mühendislerin projeye tam manasıyla sadık kalmaları gerekmektedir. Belediye tarafından onaylanan projeye uygun inşa edilmeyen yapılar risk taşır.
Depreme güçlü mesken özelliklerinden biri de inşaat sırasında kullanılan materyallerdir. Demir, beton ve çelik üzere gereçlerin kaliteli olması gerekir. Kâfi seviyede ve sağlam materyaller kullanılması sarsıntıdan kaynaklanacak hasar riskini azaltır. Bu bahiste gerekli denetlemelerin yapılması ehemmiyet taşır.
Binanın temeli ve kolonları yapının en kıymetli kesimleridir. Temel ve kolonlar binayı ayakta tuttuklarından ötürü yeterli derecede inceleme yapılıp yere nazaran inşa edilmelidir. Sağlam bir temel ve sağlam kolonlar binanın uzun mühlet ayakta kalmasını sağlar.
Rutubet konusu da zelzeleye dayanıklılık manasında değerlidir. Binada rutubet olması su yalıtımının düzgün olmadığını gösterir. Bodrum katlardaki rutubet binanın taşıyıcı sistemlerine ziyan verirse zelzelede binanız hasar görebilir.
Depreme Karşı Dayanıklılık Testi
Gözle görülebilir birtakım unsular ve edinilen bilgiler binanız sarsıntıya dayanıklılığı konusunda size fikir verebilir. Lakin kesin bilgi edinmek istiyor ve sizin gözle göremeyeceğiniz ayrıntılar hakkında da inceleme yapılmasını istiyorsanız uzmanlardan takviye alabilirsiniz.
Depreme sağlam bina sorgulama için ilgili kurumlardan inceleme talep edebilirsiniz. Belediyeler, kaymakamlıklar, Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlükleri, özel kuruluşlar tarafından gönderilen uzmanlar incelemeler yaparak birtakım tespitlerde bulunabilir. Sizin gözle göremeyeceğiniz hasarları ortaya çıkarabilirler. Özel şirketten hizmet almak isterseniz kesinlikle şirketin güvenilirliğinden emin olmalısınız.
Binanın sarsıntıya dayanıklılık testi için görevlendirilen uzmanlar kimi tahliller yapar. Misyonlu bireyler ön müşahede sonrası taban, temel ve taşıyıcı kolonları incelerler. Binanın fay sınırına uzaklığı, geçirdiği sarsıntılar tahlil için belirleyici ögelerdir. En kesin sonuç için binadan karot alınır. Yanı yapıdan örnek alınarak incelemeye gönderilir. İnceleme sonucu meskeniniz sarsıntıya sağlam mı sorgulama rapor sonucu size teslim edilir. Binanız sarsıntıya sağlam olsa bile her yıl yenilenmesi zarurî olan DASK zarurî sarsıntı sigortası ile oluşabilecek hasarlara karşı maddi teminat edinmiş olursunuz.
Deprem Sonrası Binada Oluşan Hasarlar
Depreme güçlü konut tipleri, 1999 Marmara zelzelesinden sonra çıkan yasaya uygun olarak tasarlanır. Hasebiyle 1999 sonrası inşa edilen binaların zelzeleye güçlü oldukları varsayılır. Lakin kaliteli gereç kullanılmayan binalar çok şiddetli sarsıntılarda hasar görebilir.
Etkisi büyük olan zelzelelerin sonrasında binalarda gözle görülebilir hasar incelemesi yapılır. Burkulma, çatlak, ezilme, kalıcı ötelenme üzere tespitler yapılabilir. Hasar oranları yapıların ne kadar müddet ayakta kalabileceklerine dair bilgi verir.
%5 ila %10 ortasındaki hasar yapıların taşıma gücünde risk yaratmayan oranlardır. %50 oranında bir hasar varsa yapının taşıma gücünde risk ortaya çıkar. Geri kazanılması gerekli olan orta şiddetli hasar oranıdır. %50 ve üzerinde ise yapının taşıma gücünde önemli bir azalma kelam mevzusudur. Geri kazanılmayacak nitelikte ağır hasarlı yapıların yıkılıp tekrar inşa edilmesi sağlıklı bir tercih olur.
Peki dayanıksız konutların özellikleri neler? Bir yapının kolonlarında paslanma, betonunda deniz kabuklarının görülmesi riskli bina kategorisinde olduğunun göstergesidir. Kolon ve kirişlerde çatlak, duvarda dökülmeler varsa yapı önemli derecede hasar görmüş olabilir. Dere yatağı üzere riskli alanda inşa edilmiş yahut ruhsatsız yapılarda büyük hasarlar görülebilir.