Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in Etiyopya ile Somali ortasındaki ihtilafa dair Türkiye’nin takviyesini istemesi ile ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mektup yazmasının akabinde, iki ülkenin de itimadına sahip olan Türkiye’nin arabuluculuk faaliyetleriyle başlayan süreç devam ediyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Etiyopya ziyaretinde Başbakan Ahmed tarafından kabulü ve sonrasında Somali tarafıyla da en üst seviyede yürütülen temasların sonucunda, ikinci çeşit görüşmelerinin 2 Eylül yerine 12 Ağustos’ta Ankara’da yapılması kararlaştırıldı.
Kaynaklar, diplomatik sürecin devamı olarak, iki ülkenin Ankara’da konuk edileceğini hatırlatarak Somali ve Etiyopya’nın muhtaçlık, tasa ve yaklaşımlarının dikkate alınarak uzlaşı sağlanmasına çaba edileceğini belirtti.
TÜRKİYE’NİN ARABULUCULUK FAALİYETLERİ
Başbakan Ahmed’in mektubunun alınmasının akabinde her iki tarafın itimadına haiz Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatları çerçevesinde arabuluculuk teşebbüslerini başlatmıştı.
Bu çerçevede, Dışişleri Bakanı Fidan, Etiyopya ve Somalili muhataplarıyla görüşmeler yapmış, iki ülke dışişleri bakanlarını 1 Temmuz’da Ankara’da ağırlamıştı.
Aylar sonra iki ülkenin dışişleri bakanları, Bakan Fidan’ın ev sahipliğinde tıpkı fotoğraf karesinde yer alırken, toplantı sonucunda taraflar, ortalarındaki sıkıntıyı “barışçıl şekilde” çözme istikametindeki niyetlerini ortak açıklamayla kayda geçirmiş ve 2 Eylül’de Ankara’da yine bir ortaya gelmeyi taahhüt etmişti.
Türkiye’nin, bölgede artan tansiyona karşı krizin tahlilini teminen taraflar ortasında sürdürülebilir bir diyalog kanalı açması, milletlerarası toplumca takdirle karşılanırken, Türkiye, 1 Temmuz’dan bu yana bölge ülkeleriyle de temaslarını sürdürmüş, bu ülkelerin sürece dayanağını almıştı.
ETİYOPYA-SOMALİ ANLAŞMAZLIĞI
Etiyopya, dünyada denize erişimi olmayan en büyük nüfusa sahip ülke.
Eritre’nin 1991’de fiilen Etiyopya’dan ayrılması ve 1993’te hukuken bağımsızlığını kazanmasıyla denize erişimini kaybeden Etiyopya, ekonomik nedenlerle Kızıldeniz’e erişim konusunu gündemde tutmuş, Somaliland ile 1 Ocak’ta bu istikamette bir Mutabakat Muhtırası imzalamıştı.
Söz konusu muhtıra, Somaliland’ın tanınması vaadini içermesi nedeniyle Somali’nin ve memleketler arası toplumun önemli yansısını çekmişti.
Somaliland Başkanı Musa Bihi Abdi, mutabakatın tamamlanmasıyla Etiyopya’nın kendilerini “bağımsız” olarak tanıyacağını söylemişti.
Somali hükümeti ise Etiyopya’nın, Somaliland ile denize erişim muahedesi yapması üzerine büyükelçisini Etiyopya’dan geri çekmişti.
Arap Birliği ve Afrika Birliği, Etiyopya ile Somaliland ortasında denize erişim işbirliğine yönelik “Kızıldeniz’de askeri üs inşası ve liman geliştirilmesinin önünü açan” muahedeyi reddettiğini ve kınadığını duyurmuştu.
Etiyopya ile Somali Dışişleri Bakanları, iki ülke ortasındaki krizin tahlilini teminen 9-10 Mart’da Nairobi’de bir ortaya getirilirken, iki ülke ortasında yapılan dolaylı müzakerelerden bir sonuç alınamamıştı.